Yüz Felci ve Tedavisi

Yüzümüzdeki mimik kaslarının hareket etmesini sağlayan fasial sinir, beyin sapından çıktıktan sonra temporal (kulak) kemiğinin içerisinde seyreder ve kulağın arkasındaki ufak bir delikten çıkarak yüzün sağına ve soluna gidecek şekilde yüzümüze dağılır. Alın, kaş, göz kapağı, burun ve dudak hareketlerini sağlayan fasial sinirin tükürük bezi, gözyaşı bezi ve dilin ön bölümüne giden dalları da mevcuttur. 

Fasial sinirin yüze ulaşan dalları gülmemize, ağlamamıza, gülümsememize veya kaşlarımızı çatmamıza imkan sağlayarak, adeta yüz ifade siniri olarak görev görür. Bu sinir veya dallarında meydana gelebilecek herhangi bir lezyon, yüz kaslarında güçsüzlük oluşturarak değişik derecelerde yüz felcine neden olacaktır.

Yüz Felci (Fasial Paralizi) Nedir? 

Yüz felci genellikle tek taraflı olarak görülen, yüzün hareket ve his duyusunu kontrol eden fasial sinirin, herhangi bir nedenden dolayı fonksiyonunu yitirmesi sonucu gelişen klinik tablodur. Fasial paralizi de denilen yüz felci, merkezi veya periferik (çevresel) olmak üzere iki farklı şekilde karşımıza çıkabilir. Merkezi fasial paralizide, yüz kaslarına giden sinir hücrelerinin beyin kısmında hasar söz konusu iken, periferik yüz felcinde yüzdeki kasların ana sinirinde hasar mevcuttur. 

Yüz Felci Neden Olur? 

Yüz felci kafa travması, beyin damarlarında tıkanıklık gibi merkezi sinir sistemi kökenli bir nedenden kaynaklanabileceği gibi, baş boyun tümörlerinde olduğu gibi yüz sinirinde meydana gelebilecek zedelenmeler sonucunda periferik olarak da oluşabilir. En sık görülen yüz felci nedenleri; 

• Bell paralizisi; yüz felcinin en sık görülen ve nedeni bilinmeyen formudur. Ani gelişir ve yüzün tek tarafındaki kasları etkiler. Herhangi bir nedeni bulunamaz. 
• İnme, yüz felcinin diğer ciddi bir nedenidir. Merkezi sinir sistemi kaynaklıdır ve yüz sinirinde doğrudan bir hasar saptanamaz. 

Bunlar dışında 

• Beyin hasarı, beyin kanamaları ve beyin tümörleri gibi merkezi sinir sistemine bağlı nedenler, 
• Beyin ve omuriliği etkileyen MS (Multipl skleroz), guilain barre sendromu gibi rahatsızlıklar sonrası, 
• Doğum travmalarına bağlı konjental paraliziler, 
• Orta kulak enfeksiyonları, kulak kemiği kırıkları, 
• Yüze alınan kesici ve künt darbeler gibi, pek çok nedenle oluşabilmektedir. 

Yüz Felcinin Belirtileri Nelerdir? 

Yüz felcinin çok farklı belirtileri vardır. Etkilenen tarafta ağız, göz ve alın hareketlerinde kontrol kaybı ortaya çıkar. Bununla birlikte azalmış gözyaşı, yüz kaslarında seyirme, dilde farklı bir tat duygusu, konuşma bozukluğu, aşırı salya ve gözyaşı üretimi gibi farklı şikayetler de oluşabilir. 

Yüz Felcinde Teşhis Nasıl Konur? 

Hekimin yapacağı muayene ve hastanın klinik bulguları genellikle tanı koydurucudur. Bundan sonra nedene yönelik bir takım araştırmalar yapılmalıdır. İşitme testi, denge testi, gözyaşı testi, radyolojik görüntüleme yöntemleri (BT, MR gibi) ve EMG ayırıcı tanı için uygulanmalıdır. 

Yüz Felcinde Tedavi Nasıl Olmalıdır? 

Bell paralizisinde kortikosteroid grubu ilaçların tedaviye olumlu katkıları olmaktadır. Kuru göz sebebiyle oluşabilecek kornea hasarı, mutlaka kapatma veya suni gözyaşı tedavisiyle önlenmelidir. Bunların dışında genel tedavi prensipleri uygulanmalıdır.

Kalıcı yüz felci olan hastalarda mutlak suretle fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulaması gerekmektedir. Bu hastalarda tedavi sürecini hızlandırmak amacıyla, yüz kasları egzersizleriyle birlikte masaj önerilmektedir. Hastalarda uygulanacak olan fizik tedavi ve rehabilitasyonun, hastalığın iyileşme sürecine olan katkısı oldukça pozitif bulunmaktadır.

Rommer’de yüz felci rehabilitasyonu konusunda özel eğitim alarak uzmanlaşmış deneyimli personelimiz bulunmaktadır. 

Termal tedavi; (sıcak su torbası, enfraruj) yüzeyel sıcak uygulaması bölgesel kan akımını arttırarak etkili olabilmektedir. 

• Günde 3-5 kez ayna karşısında yüz egzersizleri yapılmalı, ayrıca masaj uygulanmalıdır,
• EMG, biofeedback, elektrik stimülasyonu, elektroterapi uygulanabilir,
• Cerrahi tedavi yöntemleri nedene göre tercih edilebilir. 

Yüz felci hastalarında genellikle tedavi olmadan, %80 gibi yüksek oranlarda kendiliğinden (2-3 hafta içinde) iyileşme olmaktadır. %10 hastada ise kalıcı yüz felci meydana gelmektedir.