Ergoterapi Uygulamaları
Ergoterapi, anlamlı ve amaçlı aktivitelerle, sağlığı ve refahı geliştirmeyi amaçlayan kişi merkezli bir tedavi yöntemidir. Amaç kişinin günlük yaşam aktivitelerine katılımını sağlamaktır.
Ergoterapi; günlük yaşamda yalnız başına bağımsız olamayan veya daha aktif olmak isteyen kişilere yönelik olarak uygulanan bir tedavi modelidir. Ergo, ‘’iş’’ anlamına gelmektedir.
Ergoterapistler tedavi modeli olarak anlamlı ve amaçlı aktiviteleri kullanırlar. İnsanlar deneme yanılma yoluyla aktif olarak öğrenirler. İnsan beyni bir hareketi yapmaya karar verdiğinde, kaslara ve sinirlere iletiyi ulaştırması gerekir. Kişinin bu iletiyi en iyi şekilde alıp uygulayabilmesi ve öğrenebilmesi için ise, ileti sonucu oluşan hareketin doğru bir şekilde yapılıp, uygulanması gerekir. İşte burada ergoterapistler, aktiviteyi pratik olarak uygulayıp, öğretirler ve böylece beyinde en uygun öğrenme biçimini oluşturmuş olurlar.
Ergoterapi Uygulamaları Nedir?
Ergoterapi herhangi bir hastalık, kaza, doğumdan kaynaklı bir patoloji veya yaşlanma sonucu mental (zihinsel), sosyal veya fiziksel yeteneklerde oluşan bozuklukların tedavisinde rol alır.
Bireyin günlük yaşam aktivitelerini (banyo yapmak, yemek yemek, diş fırçalamak, giyinmek vb. gibi) tekrar yapabilmesi, bu konudaki bağımsızlıklarını kazanmaları ve durumlarını en üst seviyede sürdürebilmeleri için ergonomik yaşam temin edilmeye çalışılır. Ergoterapist, kişinin hayata adapte olmasını sağlayan teknikleri ve araçları sunar. Bunları kullanmayı öğretir, kullanmasına eşlik ederek yardımcı olur.
Ergoterapist, bireye aktivite kazandırarak, onun tekrar topluma kazandırılması ve adapte edilmesinde rol oynar. Bu amaçla bireysel veya grup olarak, çeşitli rehabilitasyon programlarını (sosyal, sanatsal, mesleki vb.) uygularlar. Günlük yaşamda bağımsızlık kazanmak adına gerekli araç, yöntem ve gereçleri belirlerler ve bunların kullanılmalarını öğretirler.
Ergoterapist, fiziksel ve zihinsel engelli bireylerde kısıtlılığı değerlendirip, bu kişilerin günlük yaşamda neler yapabileceğini planlar. Yapılan planla, o engelli kişilerin uygulayabilecekleri en üst seviyede ev, iş, okul vb. performansı göstermesi amaçlanır. Tüm bunlar kişilerin fiziksel, psişik ve duygusal gelişimlerine önemli derecelerde katkıda bulunan faktörlerdendir.
Ergoterapi’nin Amaçları Nelerdir?
- Engelli bir bireyin bağımsız olarak bir yere gidebilmesi, bireyin özgürleşebilmesi,
- Örneğin yemek yerken zorlanan bireyin, daha rahat yemek yiyebilmesini sağlayabilmek gibi günlük olaylarda hastaların desteklenmesi,
- Alzheimer’da hastalığın ilerlememesi için, o kişi için özel bir aktivite seçilmesi,
- Eksik olan performansın onarılması, kuvvetlendirilmesi, arttırılması,
- Adaptasyon ve üretkenlik için gerekli fonksiyonların öğrenilmesinin kolaylaştırılması,
- Mevcut patolojinin azaltılması ya da düzeltilmesi
- Sağlıklı olma durumunun teşvik edilip sürdürülmesi gibi, daha burada sayamayacağımız kadar fazla yaşamın içinde olan, birçok hedef sıralanabilecektir.
Ergoterapi Kimlere Uygulanır?
Yaralanma veya hastalık nedeniyle bazı işlevlerini kaybetmiş kişilerin, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını arttırmak için( giyinme, kendine bakım, hareket etme ve yemek yeme gibi beceriler)bazı özel yöntemlerin öğretilmesi ve aynı zamanda da uygulanmasına eşlik edilmesi gerekmektedir. (örneğin; yataktan tekerlekli sandalyeye geçiş için yöntemler, tek el yöntemi ile aktivite eğitimi vb.)Burada ergoterapi devreye girecektir.
- Aynı amaçla kendine yardım araçları ve bu araçların kullanımının eğitiminin yapılması, (örneğin; kavraması olmayan kişiler için sapları değiştirilmiş çatal, bıçak, gövde dengesi ve uzanma becerisi olmayan bir kişi için uzun saplı tutacak, tekerlekli sandalye ve araba uyarlamaları vb.) gibi,
- Çalışma kapasitesini geliştirici iş uyarlama programları ve özürlü kişilerin mesleki rehabilitasyon çalışmaları ile iş koçluğu programları,
- Koruyucu ve erken müdahale programları ile toplum sağlığının gelişmesi ve yaşam kalitesi programları, (iş yerlerinde bel ve boyun sağlığı ile meslek yaralanmalarının önlenmesi için eğitimler verilmesi, aktivite dinlenme prensiplerinin öğretilmesi, stres kontrol programları ve gevşeme eğitimlerinin verilmesi, okul programlarının uygulanması)
- Ev rehabilitasyonu ve ev düzenlemeleri (örneğin; yaşlılar ve engelliler için evde düşmeyi önleyici, emniyetli ve bağımsız yaşamı kolaylaştırıcı eşyaların yeniden yerleşimi, banyo, tuvalet ve diğer odalarda tutunma barlarının yerleştirilmesi, tekerlekli sandalye kullananlar için rampaların ve diğer mimari düzenlemelerin yapılması.)
- Görme engelliler ve az görenler için bağımsızlığı sağlayıcı özel ergoterapi eğitiminin verilmesi ve çevresel düzenlemelerin yapılması.
- Otizm, serebral palsi,disleksi, down sendromu,mikrosefali , kas hastalıkları, inme, zihinsel gerilik, ortopedik yaralanmalar gibi çeşitli bozukluklarda fonksiyonel gelişim ve toplumsal yaklaşımların uygulanması.
- Nörolojik bozukluklarda bilişsel ve fiziksel fonksiyonlar için özel tedavi yaklaşımlarının uygulanması.
- Psikiyatrik bozukluklarda günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığı geliştirici, toplumsal katılım sağlayıcı iş ve uğraşı aktiviteleri.
- Engelli, yaşlı ve diğer toplum dışına itilmiş kişiler ve gruplar için aktivite eğitim modellerinin kullanımı.
Ergoterapi’de Hangi Yöntemler Kullanılır?
Çocuğun ihtiyacına göre tedavi yöntemleri tek başına veya birbirini tamamlayan programlar şeklinde uygulanmalıdır.
- Duyu integrasyon tedavisi
- Duyu motor stimülasyon yaklaşımı
- Algı motor yaklaşımları
- Oyun terapisi
- Kognitif rehabilitasyon
- Günlük yaşam aktiviteleri eğitimi
- Nörogelişimsel tedavi yaklaşımları
- Kognitif davranışsal tedavi
- Yaratıcı yaklaşımlar
- Psikososyal yaklaşımlar
- Biyomekanik yaklaşımlar