Boyun Tutulması ve Tedavisi

Boyun tutulması, her yaş grubunda görülen ve yaygın olarak karşımıza çıkabilen bir rahatsızlıktır. Bu yakınma günlük hareketlerimizi kısıtlar, ağrı ve acı çekmemize neden olur. Günümüzde masa başı çalışma stilinin değişmesi ve çalışma saatlerinin artması nedeniyle, güncel problemlerden biri haline gelmiştir.

Boyun Tutulması Nedir?

Genellikle sabah uyanınca rahatsızlık oluşturan, belirgin şekilde boyun hareketlerini kısıtlayan ve boyun kaslarında gerginlik hissettiren ağrılı bir durumdur. Boynun tutulmasıyla birlikte boyun rotasyon hareketleri de çok zorlaşmıştır. Boyun çevrilmeye çalışıldığında şiddetli ağrılar ortaya çıkar. Bazen boyun tutulmasına baş, omuz veya kol ağrıları da eşlik edebilir. Genelde boynu tutulan birey, yana bakma ihtiyacı hissettiğinde, ancak vücudu ile blok halinde dönerek bu hareketi gerçekleştirebilir.

Levator scapula kası boyun tutulmasında oldukça önemlidir. Bu kas boynun servikal omurgasını, boynun arkasında ve yanında bulunan omuz bölgesi ile birleştirir. Bu kas 3. ve 4. servikal sinirler tarafından (C3-C4) kontrol edilir. Dolayısıyla bu sinirlerde meydana gelebilecek herhangi bir problem de boyun tutulmalarına neden olabilecektir.

Boyun Tutulması Neden Olur?

Nedenleri yapılan meslek grubuna göre değişebilse de çok farklı nedenler boyun tutulmasıyla sonuçlanır. En sık görülen nedenler;

Bazı meslek grupları; yapılan iş zamanla vücudu ve duruş pozisyonunu etkileyerek şikayetler oluşturabilir
Masa başında hareketsiz çalışmak; uzun süreli olarak bir yerde sabit durmak ve akabinde ani hareketler yapmak gibi nedenler.
Uzun süre bilgisayar, tablet, cep telefonu kullanmak.
Uzun süreli,kesintisiz araba kullanmak.
Tek kol ile ağır çanta gibi yük taşımak veya ağır ev işleri yapmak.
Uykuda yapılan ani hareketler.
Soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlar.
Uzun süren telefon konuşmaları.
Romatoit artirit, osteoartirit, boyun fıtığı, fibromiyalji, ankilozan spondilit ve sinir sıkışmaları gibi durumlarda.
Yatarken uygun olmayan sertlik ve yükseklikte yastık seçilmesi.
Kanepe gibi sert ve uygunsuz ortamlarda uyumak.
Yanlış uyku pozisyonunda uyumak.
Terleme sonrası ani soğuma, rüzgarda kalma ve klimalı ortamlar
Direk omuzlarda yük taşımak

Lavator scapula kası, diğer kaslara nazaran daha hassas bir yapıdadır. Boyun tutulmalarının en sık nedeni de bu kasta oluşan zedelenme, travma ve zorlamalardır. Bu kasta travmaya neden olabilecek faktörler;

Uyku esnasında boynun ters bir konumda olması, kalması
Sporcu yaralanmalarında olduğu gibi, kafayı yana iten düşme veya ani hareket aktivitesi sonrası yaşanan travmalar
Uzun süre bilgisayar monitörü, tablet ve cep telefonu karşısında kötü bir duruşta oturmak.
Kaslarda gerginliğe neden olabilecek aşırı stres yaşamak
Uzun süre boyun ile omuz arasında bir şey taşımak (telefon, simitçi tablası gibi) şeklinde sıralanabilir.

Boyun Tutulması Belirtileri Nelerdir?

Ağrı; en belirgi şikayettir. Boyun tutulduğunda kişi genellikle başını bir yöne doğru çeviremez ve hareketini sınırlayan bir ağrı ile karşılaşır. Bu ağrı genellikle keskin ya da yayılan tarzda bir ağrıdır. Keskin ağrıda kişi tek bir noktada adeta bıçak batıyormuş gibi bir hisse kapılır. Genel ağrı tipi boynun bir bölgesinde görülür. Yayılan ağrıda ise ağrı daha çok sinirin ileti yolu boyunca omuzlara, kollara doğru yayılan bir şekilde kendini hissettirir. Sinir ağrıları daha çok yanma şeklinde hissedilir.
Karıncalanma, uyuşma, zayıflık; bu şikayetler çoğunlukla tek bir kolda hissedilir.Yakınmalar sadece boyunda değil omuz, kol ve parmaklarda da olabilir.
Baş ağrısı; boyun kaslarında meydana gelen gerginlik sonucu, kafaya bağlı kaslar veya sinirlerde meydana gelebilecek travma veya irritasyon sonucunda oluşur. Sıklıkla gerilim tipi baş ağrıları ortaya çıkar.

Boyun Tutulması Nasıl Düzelir?

Boyun tutulmasının altında genellikle bir kas zedelenmesi olduğu için tedavide kası rahatlatmaya yönelik olmalıdır.

NSAİD (steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar) ilaçlar ile kas gevşeticiler kullanılabilir.
Özellikle istirahat, dokunun kendisini onarması için zaman kazandıracağından önemlidir. En az iki gün süreyle araba kullanılma tarzı fiziksel faaliyetlerden kaçınılmalı, yine aynı şekilde boyun hareketleri gerektirecek tüm aktivitelerden (yolda yürümek dahil) uzak durulmalıdır.
Kaslarda çabuk zayıflama meydana gelebildiğinden, boyun kaslarına uygulanacak dinlenme süreleri de birkaç gün ile sınırlı tutulmalıdır.
Sıcak – soğuk uygulamak; boyun tutulmalarında ağrının en şiddetli olduğu dönem ilk 24 – 48 saattir. Sıcak kompres kan akışını arttırırken, soğuk uygulamak ise inflamasyonu azaltır. Dönüşümlü olarak kullanılmalıdır.
Hafif egzersizler ve esneme hareketleri yapılmalıdır.

Yukarıdaki önlemler hastaların akut dönemdeki boyun tutulma şikayetlerine fayda sağlayabilir.

Sık tekrar eden boyun tutulmalarında ise;

Fizik tedavi ve rehabilitasyon ile boyun kaslarını güçlendirici egzersizler
TENS ( transkutanöz elektriksel sinir uyarımı) ile ağrılı bölgenin yakınlarına küçük elektrotlar yerleştirerek ağrıyı hafifletecek elektriksel uyarılar verilir.
Kısa süreli immobilizasyon; kısa süreli olmak kaydıyla (2-3 saat aralıklarla) yumuşak boyunluk ile boyun desteklenebilir.

Boyun Tutulmasında Ne Zaman Doktora Başvuralım?

Geçmeyen ve ya sık tekrarlayan ağrılarda hekime müracaat edilmeli, bunun dışında ağrıya kusma, ateş vb. gibi belirtilerin ilave olması da mutlak hekim kontrolü gerektirir. Sıkça tekrarlayan boyun tutulmalarında da hekime görünülmelidir.