Bel Düzleşmesi ve Tedavisi
Bel çukuru düzleşmesi de denilen lomber lordoz azalması, genellikle sonradan oluşan yani kavisin ortadan kalkması bozukluğudur. Genel nedenleri arasında ilk sırada duruş bozuklukları gelmektedir.
Ayakta dururken ve günlük yaşam içinde hareket ederken yer çekimine karşı vücudumuzu tuttuğumuz pozisyona duruş denir. İyi bir duruş için sağlıklı bir omurga gerekir.
Omurgaya yandan bakıldığında dört bölgede eğrilik (açılanma) gözlenir. Boyun ve bel bölgesinde oluşan eğrilikler içe doğru bakarken, sırt bölgesi ve kuyruk sokumu bölgesinde oluşan eğrilikler ise dışa doğru bakar. Omurgamız ve omurgamızdaki bu eğrilikler sayesinde vücudumuz desteklenirken, yük taşıma ve hareket etme işlevleri de gerçekleşebilmektedir.
Bel Düzleşmesi Nedir?
Bel bölgesinde yapısal olarak bulunan eğriliğin azalması veya ortadan kalkmasına bel düzleşmesi denmektedir. Tıp dilinde lomber lordozis denen bu hastalıkta ağırlık merkezi yer değiştirmekte, bunun sonucu olarak da omurga ve bele binen yük dağılımında değişmeler gerçekleşmektedir.
Bel Düzleşmesi Nasıl Oluşur?
Bel bölgesindeki kasların uzun süre aynı pozisyonda kalması, kas gerginliğinde artışa yol açarak bir çeşit kas spazmının gelişmesine neden olur. Bunun sonucu olarak da omurganın o bölgedesindeki eğriliğinde giderek bir silinme başlar (eğrilikte azalma). Zaman içinde kaslarda oluşan spazmın yansıması, omurlar arasında bulunan diske doğru olur. Tüm bunların birbirlerini tetiklemesiyle bel düzleşmesi meydana gelir. Uzun dönemde omurganın düzleşmesi o bölgedeki disklerin yapısında da bozulmalara yol açarak ileride bel fıtığı oluşumuna da katkıda bulunur.
Bel Düzleşmesi Neden Olur?
- Birçok nedeni olsa da başlıca neden hareketsiz yaşam tarzıdır. Özellikle masa başı görevi olan veya uzun süre aynı pozisyonda kalmak durumunda olan çalışanlar risk altındadır. (Hareketsizlik bel kaslarını zayıflatarak güçsüzleştirir),
- Masa başında veya farklı bir konumda uzun süre yanlış pozisyonda oturmak,
- Fazla kilolu olmak. (Aşırı kilo, iskelet sistemi üzerinde yük oluşturur),
- Ağır yük taşımak veya meslek olarak bunu devam ettirmek zorunda olmak,
- Düşme vb. gibi nedenlerle bel bölgesine darbe almak,
- Ankilozan spondilit (AS) gibi omurganın tamamını tutan hastalıkların sonucu olarak,
- Başta laminektomi olmak üzere omurga cerrahisi sonrası,
- Uzun boylu ancak oldukça zayıf olan kişilerde. (Bel, boynun yükünü taşıyamaz),
- Skolyoz gibi doğuştan gelen bazı omurga hastalıklar,.
- Kemik erimesi ve kemik zayıflığı gibi nedenler.
Bel Düzleşmesinin Belirtileri Nelerdir?
Bel bölgesindeki omurga yapısının bozulması sonucu kas, tendon ve bağlar eski gücünü kaybeder. Zaman zaman kas ve tendonlarda meydana gelen gerilmeler ile bel düzleşmesine ayak uydurulmaya çalışılır. Genel belirtiler;
- En önemli belirti bölgesel ağrıdır. Oturup kalkarken ve öne doğru yapılan hareketlerle artarak devam eden ağrı, zaman içinde sürekli bir hal alabilir.
- Vücudun dik durmasında zorlanmalar yaşanabilir.
- Öne doğru eğik durma, eğilme ihtiyacı artabilir.
- Kas ağrıları ve yorgunluğa neden olabilir.
- Zaman içinde bacaklara vuran ağrılar ortaya çıkabilir.
Bel Düzleşmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Hastayı doktora getiren şikayet genellikle ağrıdır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına yapılan müracaat ile ayrıntılı öykü (anamnez) alınır. Yapılacak detaylı bir fizik muayene ile hastalık tanısı konur ya da şüphelenilir. Radyolojik olarak uygulanan düz film, MR gibi tetkikler sonucunda kesin tanı gerçekleşir.
Bel Düzleşmesi Tedavi Edilebilir mi?
Tedavi edilebilir ancak tedavide konservatif olunmalıdır. Bu nedenle fizik tedavi ve rehabilitasyon ilk seçenek olarak tercih edilmelidir. Öncelikle bel egzersiz uygulamaları düşünülmeli, egzersizler ile kısalmış ve sertleşmiş kaslar rahatlatılmalıdır. Bunun için açma germe, güçlendirme ve esneme egzersizleri planlanmalıdır. Oluşabilecek ağrılar için kas gevşetici ve antienflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
Zamanında uygulanacak fizik tedavi ve rehabilitasyon programları ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Bunun için öncelikle lomber lordozis’e neden olabilecek diğer faktörlere (oturma, pozisyon bozukluğu vb. gibi ) odaklanılmalıdır. Bunlar ortadan kaldırıldıktan sonra yapılacak rehabilitasyon ve egzersiz tedavileri daha etkili sonuçlar verecektir. Önemsenmeyip hekime müracaat edilmeyen durumlarda daha ileri dönemlerde bel fıtığı gelişme riski yüksek olacaktır.
Bel düzleşmesi tedavisinde kaslarda tembelliğe yol açacağı için bel korsesi önerilmemektedir.